انصراف رفسنجانی از اقامه نماز جمعه تهران برای 'جلوگیری از درگیری احتمالی'

ساعاتی پس از آنکه رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در ایران گفت که اکبر هاشمی رفسنجانی تصمیم گرفته نماز جمعه تهران را اقامه نکند، دفتر آقای هاشمی رفسنجانی اطلاعیه صادر و اعلام کرد که او به علت "جلوگیری از درگیری احتمالی" در نماز جمعه این هفته تهران شرکت نخواهد کرد.

روز دوشنبه نوزدهم مرداد، در حالی که وب سایت رسمی اکبر هاشمی رفسنجانی، تاکید داشت که او امام جمعه این هفته تهران است، رضا تقوی، رئیس شورای سیاستگذاری ائمه جمعه در ایران گفته بود که آقای رفسنجانی تصمیم گرفته نماز جمعه تهران را اقامه نکند.

بار گذشته که آقای رفسنجانی پس از غیبت چند هفته ای نماز جمعه تهران را اقامه کرد، گروه هایی از مردم معترض به نتایج انتخابات به همراه مهدی کروبی و میرحسین موسوی، دو نامزد معترض، در نماز جمعه تهران شرکت کردند.

در جریان برگزاری این نماز جمعه درگیری هایی میان نیروهای دولتی با معترضان و گروهی از نمازگزاران گزارش شد.

با ابن حال پیش از صدور اطلاعیه از سوی دفتر آقای هاشمی رفسنجانی، آقای تقوی گفته بود "خبردار شدیم که ایشان برای جلوگیری از هر گونه سو استفاده های سیاسی و غیر متعارف و غیر قابل قبول از این جایگاه ، ترجیح دادند و تصمیم گرفتند اقامه نماز جمعه توسط یکی دیگر از حضرات آقایان ائمه جمعه موقت تهران برگزار شود تا فضای صمیمی و روحانی این عمل سیاسی و عبادی به آنچه که نباید، آلوده نشود."

پیش از تاکید مجدد وب سایت رسمی اکبر هاشمی رفسنجانی درباره حضور او در نماز جمعه این هفته تهران، روزنامه "خبر" از قول آقای تقوی، حضور آقای هاشمی رفسنجانی در نماز جمعه را نامشخص و بسته به نظر آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی دانسته بود.

در حالی که پس از سه هفته بار دیگر نوبت اقامه نماز جمعه به اکبر هاشمی رفسنجانی رسیده بود، بار دیگر موضوع حضور او در نماز جمعه تهران به عنوان امام جمعه موقت، بحث برانگیز شده است.

قدیمی ترین امام جمعه تهران

اکبر هاشمی رفسنجانی، قدیمی ترین امام جمعه تهران است و از حدود ۳۰ سال پیش یکی از امامان جمعه موقت تهران محسوب می شود. آقای هاشمی رفسنجانی در آخرین نماز جمعه ای که اقامه کرد و از سوی رسانه های غیر دولتی ایران "تاریخی" توصیف شد، به انتقاد از شرایط حاکم بر کشور پس از اعلام نتایج انتخابات پرداخت.

خطبه های نماز جمعه آقای هاشمی رفسنجانی درباره "به خطر افتادن مشروعیت حکومت جمهوری اسلامی و درخواست برای آزادی زندانیان سیاسی و دلجویی از خانواده آنها" هشدار داده بود.

اقامه این نماز جمعه، انتقاد برخی از محافظه کاران و شماری از اصولگرایان را به دنبال داشت. احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان از جمله محافظه کاران پرنفوذی بود که ناخشنودی خود را پنهان نکرد و حتی همنوا با محمود احمدی نژاد، آقای هاشمی را مسئول ناآرامی های بعد از انتخابات معرفی کرد.

فائزه دختر آقای هاشمی رفسنجانی به همراه جمعی دیگر از اعضای خانواده او نیز در جریان اعتراض به نتیجه انتخابات در ایران بازداشت شد اما به فاصله کوتاهی، همراه دیگران آزاد شد.

آقای هاشمی رفسنجانی پس از اقامه این نماز جمعه در مراسم تنفیذ حکم ریاست جمهوری محمود احمدی تژاد که در حضور آیت الله علی خامنه ای رهبر نظام جمهوری اسلامی برگزار شد، حضور نیافت و در مراسم سوگند آقای احمدی نژاد در مجلس نیز از غایبان بود.

او پیش از برگزاری انتخابات با ارسال نامه ای سرگشاده به آیت الله علی خامنه ای، در اعتراض به آنچه "اظهارات عاری از حقیقت و غیرمسئولانه" محمود احمدی نژاد در جریان مناظره تلویزیونی با میرحسین موسوی خواند، تلویحا از سکوت آقای خامنه ای در این ماجرا گلایه کرده بود.

پس از انتشار این نامه، آقای رفسنجانی با رهبر جمهوری اسلامی دیدار کرد و گفت که این ملاقات "یکی از دیدارهای کارساز من با آیت الله خامنه ای" بود.

رهبر جمهوری اسلامی در اولین نماز جمعه پس از اعلام نتایج انتخابات سابقه دوستی اش با آقای رفسنجانی را بیش از ۵۰ سال خواند اما گفت که از میان دیدگاه های موجود در نظام، دیدگاه محمود احمدی نژاد از همه به او نزدیک تر است.

آقای رفسنجانی یکی از معدود چهره های شاخص انقلاب اسلامی و نزدیکان آیت الله خمینی بنیانگذار جمهوری اسلامی است که هنوز پس از ۳۰ سال برخی از مناصب مهم این کشور را در اختیار دارد.

از مرد دوم نظام تا ابهام در امامت جمعه پایتخت

از آقای رفسنجانی زمانی به عنوان دومین شخصیت پرقدرت جمهوری اسلامی نام برده می شد.

او عضو شورای انقلاب، رئیس مجلس شورای اسلامی، دو دور رئیس جمهور ایران بوده و در حال حاضر رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس مجلس خبرگان رهبری است. مجمع تشخیص مصلحت یکی از مهمترین نهادهایی تصمیم گیری کلان ایران است که به نوعی به آیت الله خامنه ای مشورت می دهد. مجلس خبرگان رهبری هم وظیفه نظارت بر عملکرد رهبری و انتخاب جانشین او را دارد. این مجلس اختیار عزل و نصب رهبر جمهوری اسلامی را نیز دارا ست.

برخی از ناظران مسائل ایران می گویند که این مجلس چندان در اعمال وظایف خود جدی نیست اما از زمانی که آقای رفسنجانی به ریاست این مجلس انتخاب شده در چندین اظهار نظر گفته است که نباید مجلس خبرگان صورتی تشریفاتی داشته باشد.

موقعیت سیاسی آقای رفسنجانی به عنوان رئیس مجلس خبرگان و رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و اختلاف او با رهبر جمهوری اسلامی بر سر عملکرد و رفتار محمود احمدی نژاد، گمانه زنی هایی در مورد میزان و دامنه توانایی او برای تاثیر گذاری بر فضای سیاسی و اجتماعی ایران به دنبال داشته است.

پس از اقامه آخرین خطبه نماز جمعه آقای هاشمی رفسنجانی که اولین سخنرانی او از تریبون نماز جمعه پس از انتخابات ریاست جمهوری بود، و سپس غیبت او از مراسم تنفیذ و تحلیف احمدی نژاد، آینده سیاسی آقای رفسنجانی موضوع مقاله ها و گمانه زنی ها متعددی قرار گرفته است.