دستور شمقدری جهت تدوين آئين نامه ای مدون در خصوص ممنوع الخروج‌ها

در پی نامه سرگشاده تشکل های صنفی خانه سینما به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در اعتراض به ممنوع الخروج شدن سه نفر از سینماگران ایرانی، جواد شمقدری، معاونت سینمایی وزارت ارشاد در نامه ای به مدیر کل نظارت و ارزشیابی این معاونت 'دستور بررسی راهکارهایی جهت تدوین آئین نامه ای مدون' داده است.

آقای شمقدری در این نامه خطاب به علیرضا سجادپور ضمن اینکه 'نگرانی و دغدغه' سینماگران در خصوص مشکل همکاران شان را 'نقطه مشترک همه' دانسته، نوشته است: " ما معتقدیم نه تنها باید پاسدار حرمت و قدر و منزلت هنرمند که ساحت هنر نیز باید بود و نباید اجازه داد هیچکس و حتی خود هنرمندان به این ساحت مقدس خدشه ای وارد نمایند."

روز یکشنبه، 18 آبان، رئیسان 9 تشکل صنفی خانه سینما در نامه ای به محمد حسینی، وزیر ارشاد ایران از او خواسته اند که شخصا وضیعت ممنوع الخروج بودن جعفر پناهی، مجتبی میرتهماسب و فاطمه معتمد آریا را پیگیری و رسیدگی کند.

آقای شمقدری انتشار خبرهایی مبنی بر ممنوع التصویر شدن و یا ممنوع الخروج شدن در رسانه ها را 'ناشی از عدم شفافیت و نبود یک آئین نامه مبنی بر حفظ منزلت اجتماعی و ملی هنر و هنرمندان' بر شمرده است.

او نوشته است: "بر این اساس ضرورت دارد با کمک صنوف سینمایی و کارشناسان دستگاه های ذیربط و کارشناسان عرصه فرهنگ نسبت به تدوین آئین نامه حفظ و پاسداری از منزلت هنر و هنرمند بر اساس آموزه های اسلام، امام، رهبری و قانون اساسی اقدام سریع صورت پذیرد."

آقای شمقدری در پایان نامه اش محورهایی را که می تواند در این آئین نامه گنجانده شود، پیشنهاد کرده است که به عبارت زیر است:

1- تبیین حریم هویت ملی و فرهنگی
2- تحکیم منافع ملی کشور
3- تاکید بر عزت و حیثیت و غیرت ایرانی و اسلامی
4- تنظیم روابط اجتماعی و اخلاقی
5- پاسداری از منزلت و اعتبار هنرمندان
6- رعایت امنیت شغلی و حرفه ای
7- تأکید بر حفظ خلاقیت ها و زیباشناسی حوزه هنر و اثر هنرمند
8- تأکید بر باورهای دینی و ملی
9- رعایت حقوق مردم و هنرمند

نامه آقای شمقدری نخستین واکنش وزارت ارشاد به نامه اصناف خانه سینما است که در آن از وزیر ارشاد خواسته شده بود، "با احساس وظیفه" شخصا این مسئله را پیگیری کند.

رئیسان این تشکل ها در نامه شان از وزیر ارشاد، پرسیده بودند: "سکوت تام و تمام آن وزارت را چگونه می‌توان تعبیر کرد؟ آیا جنابعالی هم چون معاونت سینمایی محترم معتقدید که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تنها در زمینه‌های فرهنگی و هنری مسئول هنرمندان است و در زمینه‌های قضایی و امنیتی مسئولیتی ندارد؟! آیا واقعاً اتهامات قضایی متوجه همکاران ماست؟"

این در حالی است که پیش از آن علیرضا سجادپور گفته بود که" ممنوع‌الخروج شدن این افراد ربطی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ندارد."

فاطمه معتمد آریا، بازیگر و مجتبی میرتهماسب، مستندساز در نیمه مهرماه وقتی قصد داشتند با تعدادی دیگر از سینماگران ایرانی به نمایندگی از خانه سینما در پاسخ به سفر هیاتی از آکادمی اسکار راهی آمریکا شوند، در فرودگاه تهران ممنوع الخروج شدند.

یک هفته پس از آن جعفر پناهی، فیلمساز ایرانی هنگامی که راهی پاریس بود از خروجش جلوگیری شد و گذرنامه اش توسط ماموران فرودگاه فرودگاه بین المللی امام خمینی توقیف شد.

آقای پناهی پس از ممانعت از خروجش از ایران در گفت و گو با بخش فارسی بی بی سی گفته بود که زمانی که گذرنامه را از او گرفتند دلیلی به او ارائه نکردند.

او گفت: "دلیل اصلی را نمی دانم ولی فکر کنم هر کس در راستای اهداف شان نباشد باید پیش بینی این روزها را بکند. من هم پیش بینی اش را می کردم و این اتفاق هم افتاد. من آن کاری را که باید می کردم انجام داده ام."

آقای پناهی نیز چندی پیش از آن در افتتاحیه جشنواره فیلم مونترال به عنوان رئیس هیات داوران این جشنواره به همراه سایر اعضای هیات داوران با شال سبز از روی فرش قرمز عبور کرده بود.

او در جریان ناآرامی های پس از انتخابات ریاست جمهوری که برای حضور در چهلمین روز کشته شدن ندا آقاسلطان، از کشته شدگان خشونت های پس از انتخابات به به گورستان بهشت زهرا در نزدیکی تهران رفته بود، بازداشت و پس از چند ساعت آزاد شد و علت بازداشتش "سوء تفاهم" اعلام شد.

جعفر پناهی، فاطمه معنمد آریا و مجتبی میر تهماسب پس از ممنوع الخروج شدن شان در نامه ای که در برخی از روزنامه های ایران منتشر شد با اشاره به توقیف گذرنامه شان نوشتند "هیچ دولتی هویت ما را به ما نبخشیده که بتواند آن را از ما پس بگیرد".

در بخش دیگری از این نامه آمده بود:" ما همواره به فرهنگ کشورمان بالیده ایم و آن را در معرض تماشای مردم جهان قرار داده ایم ولی اکنون حق عبور از مرزها را از ما گرفته اند."

بسیاری معتقدند حمایت گسترده بخش عمده ای از هنرمندان ایرانی در روزهای قبل از انتخابات از نامزدهای اصلاح طلب و همچنین حمایت آنها از معترضان به نتایج انتخابات باعث فشارهای حکومت بر آنها شده است.

بسیاری از هنرمندان به ویژه سینماگران در ادامه اعتراض به نتیجه انتخابات و برخورد حکومت با معترضان اعلام کردند که جشنواره های داخلی را تحریم می کنند، که شاید همین تصمیم یکی از دلایل ممنوع الخروج و ممنوع التصویر شدن بعضی از آنها باشد.